Gekortwiekt vliegen

Eva, mijn ex-stiefzus (ja, dat is de meest accurate uitleg voor onze situatie) werkt bij een dienst voor Begeleid Zelfstandig Wonen (BZW). Jongeren die gekortwiekt aan het leven beginnen. Door omstandigheden, groter dan hun kleine persoontjes, moeten (of willen) ze voortijdig alleen gaan wonen. De jeugdrechter of het Comité voor Bijzondere Jeugdzorg kan hen enige ondersteuning aanbieden. In de vorm van een Eva bijvoorbeeld. De Tangram is een organisatie die deze jongeren een zetje in de rug probeert te geven. Sommigen hebben een serieuze duw nodig. Anderen lopen al stevig op hun jonge pootjes.

Werken met jongeren in problematische opvoedingssituaties, dat vraagt een aparte aanpak.
Als kleine kinderen het moeilijk hebben, dan kijken we daar met medelijden naar. Want kinderen en onrecht dat gaat niet samen. Maar tot welke leeftijd hebben wij medeleven voor die kinderen? Wanneer verandert dit medelijden in een kritische blik? Een kind van vijf met moeilijk gedrag, dat komt door de ouders. Of de armoede. Of de samenleving, of de natuur. Maar een jongere van zestien dat moeilijk gedrag stelt, die wordt niet meer zo makkelijk verontschuldigd voor zijn kuren.

Bij die jonge alleenwoners is het zoeken naar de gaten in hun kennis. Soms weten jongeren perfect hoe een chili con carne klaar te maken, maar weten ze het verschil nog niet tussen witte was en gekleurde was. De begeleiders moeten hen soms tien keer uitleggen dat de fruitvliegen van het groenafval komen, dat je bij een afwezigheid op je werk even iemand moet verwittigen of dat je geen potten op het vuur moet laten staan als je niet thuis bent. Je hebt de neiging om ze als volwassenen te behandelen omdat ze er zo uitzien, maar op veel vlakken zijn het toch gewoon nog jonge mensen. En dat maakt het erg verwarrend. Voor de hulpverlener, maar toch vooral voor de jongere zelf, die vaak helemaal niet goed beseft wat er precies allemaal van hem verwacht wordt.

Ik mocht, voor de wachtzaal van De Tangram, foto’s maken van de jongeren. Ik heb niet veel ervaring met zo’n shoot op vraag en ik vond het helemaal niet gemakkelijk. Ik heb gelukkig wel jarenlang met dit soort jongeren gewerkt in de hulpverlening, dus daar was ik al niet meer zo zenuwachtig over. Maar goeie foto’s maken, dat was de uitdaging. Het werd geen wereldveranderende fotografie, maar uiteindelijk waren ze bij De Tangram wel content. En er waren jongeren die spijt hadden dat ze niet waren ingegaan op de vraag om te poseren. Missie geslaagd dus!

Wat je hieronder ziet, hangt niet in de wachtzaal van De Tangram. Daar is gekozen voor een heel andere serie en ook alleen zwart-witfoto’s…